Tính thời sự
Người ta thường quan tâm tới những sự việc, sự kiện, tình huống diễn ra ở thời điểm hiện tại. Quá khứ cũng như tương lai không hấp dẫn bằng, ngoại trừ tương lai gần. Thứ tự ưu tiên là: hôm nay và ngày mai, rồi mới đến hôm qua, cuối cùng là ngày kia và hôm kia.
Những nội dung chủ yếu cần đọc trong một bài báo (tít, sapô, mở đầu…) cần làm nổi bật những thông tin về hiện tại hoặc tương lai cũng như kết quả của sự kiện. Cần tránh nói đến quá khứ trong tít. Bài báo cần bắt đầu bằng kết quả hoặc sư kiện hiện tại, sau đó mới đề cập đến nguyên nhân, nguồn gốc. Nói cách khác, hãy đảo ngược trật tự thời gian.
Bản năng cơ bản
Tất cả những gì liên quan đến con người đều thu hút sự chú ý: bản năng sinh tồn, tình yêu, niềm vui sướng, cái chết, hận thù, bạo lực… Người viết cần cố gắng làm nổi bật trong bài báo của mình những khía cạnh sống động nhất, nhân văn nhất của sự kiện. Cái cụ thể cần được đặt trước cái trừu tượng, cái chính xác đặt trước cái chung chung. Những khía cạnh về con người cần phải được xuất kiện ngay trong tít. Mở đầu cần phải sống động, không giáo điều.
Khoảng cách địa lý
Người ta ai cũng có gốc gác từ một nơi nào đó: một thành phố, một vùng… Ai cũng gắn bó sâu nặng với văn hóa địa phương nơi mình sinh ra, lớn lên và đang sinh sống. Vì vậy, độc giả thường quan thâm tới những gì gần gũi về mặt địa lý với họ: thành phố của họ, vùng của họ, đất nước họ… Thông tin càng xa thì càng ít gây chú ý, trừ một số trường hợp: họ có người thân đang sống ở vùng đó hay đất nước đó chẳng hạn.
Kết hợp hai yếu tố "bản năng cơ bản" và "địa lý", ta sẽ được "luật kilômét chết": đặt xuống hàng thứ yếu những sự kiện diễn ra ở xa cho dù có giật gân đến đâu, ưu tiên sự kiện ở khoảng cách gần et có tình gần gũi, ngay cả khi số nạn nhân ít hơn. Càng có nhiều người chết và sự kiện càng ở gần thì các phương tin truyền thông càng nói đến, vì công chúng quan tâm đến sự kiện.
Tính gần gũi về mặt xã hội-nghề nghiệp hay văn hóa-xã hội
Người ta luôn có nhu cầu thông tin về nghề nghiệp của bản thân hay tổ chức mà mình làm việc. Nhu cầu đó có tính chất tình cảm, nhưng đồng thời có tính chất công việc: người ta muốn có một tờ báo chuyên ngành hoặc những chuyên mục riêng mang lại thông tin cần thiết về nghề của họ, về sự nghiệp hay về cuộc sống của họ.
Mong muốn được gắn bó với một nhóm người về mặt văn hóa-xã hội cũng giống như mong muốn được ở trong một nhóm có cùng chung sở thích. Phổ biến nhất là sự gắn kết qua tôn giáo và các đảng phái. Sau đó phải kể đến công việc, giáo dục, đời sống gia đình, giải trí, các hiệp hội, chính trị, công đoàn…
Luật xa gần có ý nghĩa với tất cả những gì liên quan đến những lo toan thường nhật. Từ công việc bếp núc, chuyện học của con cái, quần áo hạ giá, tivi, cho đến xe cộ.
(Fabienne Gérault, Đại học Báo chí Lille, Pháp)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét